Rosyjska agresja na Ukrainę w 2022 roku i na Polskę w 1939 roku to ta sama zbrodnia
Wymierzenie sprawiedliwości za Katyń to nasz obowiązek
Polska winna skarżyć Rosję za ludobójstwo katyńskie. Czy ONZ podoła wyzwaniom jakie dziś rzuca jej Rosja? Międzynarodowy ład prawny jaki wyłonił się w wyniku doświadczeń drugiej wojny światowej został ukonstytuowany w Karcie Narodów Zjednoczonych stanowiącej podstawę działania tej organizacji. Artykuł 1(1) Karty ONZ mówi, że głównym celem Narodów Zjednoczonych jest:
utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, a w tym celu: podejmowanie skutecznych środków zbiorowych w celu zapobiegania i usuwania zagrożeń dla pokoju oraz tłumienia aktów agresji lub innych naruszeń pokoju, a także doprowadzenia pokojowymi środkami oraz zgodnie z zasadami sprawiedliwości i prawa międzynarodowego, rozstrzyganie lub rozstrzyganie międzynarodowych sporów lub sytuacji, które mogą prowadzić do naruszenia pokoju;
Z kolei artykuł 2(4) tejże Karty mówi:
Wszyscy Członkowie powstrzymają się w swoich stosunkach międzynarodowych od groźby lub użycia siły przeciwko integralności terytorialnej lub niezależności politycznej jakiegokolwiek państwa lub w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Rosja wypowiedziała światu wojnę.
24-go lutego 2022 roku Federacja Rosyjska napadła na Ukrainę pod pretekstem obrony mniejszości rosyjskiej zamieszkałej na wschodnich terenach Ukrainy przed ludobójstwem dokonywanym przez “ukraińskich faszystów” na tejże mniejszości. Dopuściła się wiec aktu agresji i naruszenia integralności terytorialnej Ukrainy, co doprowadziło do zburzenia pokoju międzynarodowego. Tak więc Rosja dopuściła się zbrodni przeciw pokojowi, najcięższej zbrodni według Karty Narodów Zjednoczonych.
Zbrodni przeciwko pokojowi Rosja dopuściła się już po raz kolejny w swojej historii posługując się tym samym pretekstem. My, Polacy, dobrze pamiętamy agresję Związku Sowieckiego na Polskę z 17 września 1939 roku, kiedy to Rosjanie przyszyli wyzwalać białoruskie i ukraińskie mniejszości spod ucisku Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas, tak jak i dziś, Rosjanie nieśli na sztandarach swych czołgów hasła wyzwalania uciśnionych mniejszości narodowych spod polskiego reżimu. Tyle, że wówczas Polska została porzucona przez swych sojuszników i nie miała możliwości zwrócić się do żadnego międzynarodowego trybunału sprawiedliwości ze skargą na sowiecką inwazję i wojnę informacyjną.
W 2022 roku zaatakowana przez Rosję Ukraina znalazła się w nieco lepszej sytuacji niż Polska w 1939 roku. Po pierwsze otrzymała natychmiastowe pełne wsparcie od sojuszniczej Polski głęboko doświadczonej rosyjskim barbarzyństwem. Polska stała się adwokatem sprawy ukraińskiej na forum międzynarodowym, dzięki czemu udało się zbudować znaczącą koalicję Świata Zachodniego wspierającą Ukrainę.
Po drugie, już 26 lutego 2022 roku Ukraina wystąpiła do Międzynarodowego Sądu Sprawiedliwości (ICJ) w Hadze, będącego organem Narodów Zjednoczonych, z wnioskiem kwestionującym rosyjską narrację wojenną rzekomego ludobójstwa dokonywanego przez władze Ukrainy na mniejszości rosyjskiej. W swej skardze na Rosję Ukraina wezwała ICJ do wydania prewencyjnego nakazu wstrzymania działań wojennych przez Federację Rosyjską.
Rosja podważa ład międzynarodowy.
Po złożeniu przez Ukrainę wniosku o zastosowanie środków prewencyjnych ICJ w dniu 16 marca 2022 r. nakazał, że Federacja Rosyjska ma obowiązek: (1) niezwłocznie zawiesić prowadzoną przez siebie operację wojskową rozpoczętą 24 lutego 2022 r. na terytorium Ukrainy; (2) zapewnić, że wszelkie wojskowe lub nieregularne jednostki zbrojne, które mogą być kierowane lub wspierane przez nią, jak również wszelkie organizacje i osoby, które podlegają jej kontroli lub kierownictwu, nie podejmują żadnych kroków na rzecz działań wojennych, o których mowa w pkt 1 powyżej. ICJ również orzekł, że obie strony konfliktu mają powstrzymać się od wszelkich działań, które mogłyby pogorszyć lub rozszerzyć spór przed sądem lub utrudnić jego rozstrzygnięcie.
Na dzień pierwszej rocznicy agresji na Ukrainę Federacja Rosyjska nie zastosowała się do nakazu ICJ. Wręcz przeciwnie, zintensyfikowała i rozszerzyła swoje działania wojenne na terytorium Ukrainy i zaostrzyła w ten sposób spór toczący się przed sądem. W międzyczasie wiele państw członkowskich ONZ złożyło wnioski wspierające skargę Ukrainy na Federację Rosyjską. Przykładowo Polska złożyła do ICJ wniosek wspierający Ukrainę w sporze z Federacją Rosyjską w dniu 15 września 2022 roku. Ponad trzydzieści krajów już złożyło wnioski w tej sprawie wspierające Ukrainę.
Ukraina nie daje za wygraną.
W odpowiedzi na rosyjskie oskarżenia o ludobójstwo na rosyjskiej mniejszości narodowej Ukraina wezwała społeczność międzynarodową do utworzenia specjalnego trybunału międzynarodowego do osądzenia ludobójczych działań Federacji Rosyjskiej w wyniku agresji militarnej na Ukrainę. Prace w tym kierunku są obecnie prowadzone przez czołowych ekspertów prawa międzynarodowego. Do tej pory zarówno orzeczenia Trybunału Norymberskiego jak i konwencje Narodów Zjednoczonych nie skodyfikowały w formie umowy międzynarodowej zbrodni przeciw pokojowi jaką jest zbrodnia agresji naruszająca integralność terytorialną suwerennego państwa. Zwyczajowa norma prawa międzynarodowego uznająca zbrodnie agresji naruszającej pokój za najcięższą zbrodnie międzynarodową funkcjonuje natomiast co najmniej od czasów drugiej wojny światowej. Jednak do dziś nie wypracowano ram prawnych precyzujących znamiona takiej zbrodni, jak również środków prewencyjnych i kar.
Obecne prace prowadzone w celu powołania międzynarodowego trybunału do osadzenia zbrodni rosyjskich popełnionych na Ukrainie mają bazować po raz pierwszy w historii na zbrodni agresji naruszającej międzynarodowy pokój. Powodzenie tej inicjatywy będzie miało kluczowe znaczenie dla przyszłości ONZ w zakresie międzynarodowego prawa humanitarnego. Albowiem od tego zależeć będzie czy uda się obronić pokój międzynarodowy w oparciu o wypracowane przez wiele pokoleń normy prawne albo świat stoczy się ponownie ku niekończącej się wojnie i tyranii.
Polska winna skarżyć Rosję za ludobójstwo katyńskie.
Biorąc przykład z Ukrainy, Polska powinna skarżyć Rosję za ludobójstwo katyńskie. Nie tylko, że jest ku temu odpowiedni klimat i moment ale również skarga katyńska podniesiona w tym momencie przeciw Rosji ma szanse wzmocnić stronę ukraińską w sporze prawnym z Rosją. Zbrodnia ludobójstwa katyńskiego ma swoje podłoże w zbrodni agresji militarnej i naruszenia integralności terytorialnej suwerennego państwa Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Agresja militarna na suwerenne państwo polskie w wyniku której dokonano Ludobójstwa Katyńskiego na narodzie polskim w latach 1939-1941 to pełną analogia do współczesnych ludobójczych działań rosyjskich na Ukrainie. Obie te zbrodnie nie podlegają przedawnieniu i winny być rozpatrywane równolegle, możliwe, że nawet przez ten sam powołany do tego celu specjalny trybunał międzynarodowy. Należy podkreślić, że Ludobójstwo Katyńskie to zbrodnia z okresu drugiej wojny światowej, która została intencjonalnie pominięta przez Trybunał Norymberski. Brak pełnego ujawnienia, osądzenia, zadośćuczynienia i potępienia przez międzynarodową społeczność ludobójstwa katyńskiego doprowadził m. in. do zbrodni smoleńskiej.
Również w tym samym kontekście potępienia działań zagrażających pokojowi należy podnieść sprawę osądzenia Federacji Rosyjskiej za ataki terrorystyczne na samoloty pasażerskie krajów trzecich. Chodzi tu o zestrzelenie samolotu koreańskich linii lotniczych KL 007, malezyjskich linii lotniczych MH 17 oraz polskiego Airforce One – Tu 154M w Smoleńsku. Te państwowe działania terrorystyczne to również ciężkie zbrodnie przeciw pokojowi nie podlegające przedawnieniu. Niestety ani Związek Sowiecki ani Federacja Rosyjska nie zostały należycie ukarane za te straszliwe międzynarodowe zbrodnie.
Przedstawienie na sali sądowej wobec społeczności międzynarodowej nie tylko dowodów na zniszczenie Polskiego Tupolewa w Smoleńsku ale również sposobu w jaki Rosjanie prowadzili dochodzenie w tej sprawie czyli nie tylko niszczenie i manipulowanie dowodami, nie tylko przygotowanie inscenizacji na wrakowisku pod założoną tezę, nie tylko prowadzona kampania dezinformacyjna ale również bezczelność z jaką te działania były przeprowadzane unaoczni całemu światu bezmiar zła z jakimi mamy dziś do czynienia. Warto tu dodać, że śledczy prowadzący sprawę MH17 mają identyczne doświadczenia co Polacy w kwestii kryminalnych działań Federacji Rosyjskie w trakcie śledztwa. Podobne doświadczenia mają też rodziny ofiar KL 007. Jest to dowód na rażące lekceważenie wręcz pogardę dla wszelkich norm, zasad i praw międzynarodowych.
Należy pamiętać, że jedną z kluczowych zasad utrzymania międzynarodowego pokoju jest obowiązek adekwatnej odpowiedzi społeczności międzynarodowej na ciężkie zbrodnie zagrażające pokojowi. Jest to warunek utrzymania ładu międzynarodowego. Tymczasem wola polityczna społeczności międzynarodowej do obrony zasad prawa międzynarodowego ostentacyjnie gwałconych przez Federację Rosyjską nie wzrasta. Po roku bestialskich mordów na Ukrainie, liczba państw wspierających na forum ONZ rosyjskiego agresora nie zmalała a wręcz wzrosła. Aby zatrzymać ten niebezpieczny trend należy pokazać całemu światu prawdziwe oblicze Rosji przed specjalnym Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości. Należy mieć nadzieję, że Polska również w tym wymiarze wykorzysta wszystkie dostępne jej narzędzia i dowody.
Maria Szonert Binienda
Polski wniosek wspierający skargę Ukrainy na Rosję przed ICJ: https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/182/182-20220915-WRI-01-00-EN.pdf
Zbrodnię Katyńską zatarły dziesiątki lat, zanikła, przeszła w niebyt. Gdyby nie wojna prowadzona przez Rosję na Ukrainie sprawy zbrodni katyńskiej nikt by nie poruszył. Przez lata, niewielka grupa, w tym i Pani Maria Szonert, podejmowała próby osądzenia zbrodni przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. Nic nie osiągnięto! Komisja Amerykańskiego Senatu podjęła również sprawę katyńską i złożyła wyniki prac w ONZ i w Polsce. ONZ nie reagowało, natomiast w Polsce odpowiedzią V Departamentu Urzędu Bezpieczeństwa Julii Brystygier była “Instrukcja” w jaki sposób postępować “z HECĄ KATYŃSKĄ”! Nikt z władz Polskich, mimo istniejącego prawa, NIGDY nie wystąpił o zadośćuczynienie wobec dzieci i żon Ofiar. Jak nazwać takie postępowania jak nie obojętnością wobec największej zbrodni wojennej – nieosądzona w żaden sposób dała efekt bezkarności na Ukrainie.