Katechizm Kościoła Katolickiego – Dekalog (część VII)

Katechizm Kościoła Katolickiego – Dekalog (część VII)

IX przykazanie „Nie pożądaj żony bliźniego swego” i X „Ani żadnej rzeczy, która jego jest” dotykają sprawy ludzkiej pożądliwości: IX zakazuje pożądania cielesnego a X zabrania pożądania dóbr drugiego człowieka. „Pożądanie” może oznaczać każdą gwałtowną postać zmysłowego pragnienia ludzkiego, przeciwstawiającego się wskazaniom rozumu. Jest ono konsekwencją nieposłuszeństwa grzechu pierworodnego. Wywołuje nieporządek we władzach moralnych człowieka i nie będąc samo w sobie grzechem, skłania do popełniania go. Już w samym człowieku, ponieważ jest istotą złożoną z ciała i duszy, istnieje pewne napięcie, toczy się walka między dążeniami ducha i ciała. Walka ta należy do dziedzictwa grzechu, jest jego konsekwencją i zarazem jego potwierdzeniem; jest częścią codziennego doświadczania walki duchowej.

Chrzest udziela ochrzczonemu łaski oczyszczenia ze wszystkich grzechów; powinien on jednak nadal walczyć z pożądaniami ciała i nieuporządkowanymi pożądliwościami. Za pomocą łaski Bożej osiąga to oczyszczenie przez:

  • cnotę i dar czystości, ponieważ czystość pozwala miłować sercem prawym i niepodzielnym
  • czystość intencji polegającą na dążeniu do prawdziwego celu człowieka; ochrzczony stara się z prostotą rozpoznawać wolę Bożą i pełnić ją we wszystkim
  • czystość spojrzenia zewnętrznego i wewnętrznego; przez czuwanie nad uczuciami i wyobraźnią, przez odrzucenie jakiegokolwiek upodobania w myślach nieczystych skłaniającyc do odejścia z drogi przykazań
  • przez modlitwę

Czystość domaga się wstydliwości, będącej integralną częścią umiarkowania i chroniącej intymność osoby. Polega ona na odmowie odsłaniania tego, co powinno zostać zakryte. Wstydliwość jest związana z czystością, świadczy o jej delikatności; kieruje spojrzeniami i gestami odpowiadającymi godności osób i ich zjednoczenia cielesnego. Wstydliwość strzeże tajemnicy osób i ich miłości, zachęca do cierpliwości i umiarkowania w związku miłości; domaga się, by zostały spełnione warunki daru i pełnego wzajemnego oddania się mężczyzny i kobiety. Wstydliwość jest skromnością, wpływa na wybór ubioru. Zachowuje milczenie lub dystans tam, gdzie pojawia się niebezpieczeństwo niezdrowej ciekawości; staje się dyskrecją.

Istnieje wstydliwość uczuć i ciała. Sprzeciwia się służącemu niezdrowej ciekawości, przedstawianiu ciała w reklamach lub dążeniom środków przekazu posuwających się poza granice intymności człowieka. Wstydliwość inspiruje styl życia pozwalający na przeciwstawienie się modzie i presji ideologii. Formy jakie przybiera wstydliwość, są odmienne w różnych kulturach, wszędzie jednak jawi się ona jako dostrzeżenie duchowej godności właściwej człowiekowi.

Czystość chrześcijańska domaga się oczyszczenia klimatu społecznego, zaś od środków społecznego przekazu, informacji troszczącej się o szacunek i umiarkowanie. Czystość cerca wyzwala z rozpowszechnionego erotyzmu i oddala od widowisk sprzyjających niezdrowej ciekawości i iluzji. Permisywizm obyczajów opiera się na błędnej koncepcji wolności ludzkiej; by mogła ona wzrastać, powinna najpierw kształtować się przez prawo moralne. Należy wymagać od osóbodpowiedzialnych za wychowanie, by nauczanie młodzieży obejmowało poszanowanie prawdy, przymioty serca oraz moralną i duchową godność człowieka.

X przykazanie stanowi dalszy ciąg i uzupełnienie IX, odnosząc się do pożądliwości ciała. Zabrania pożądania dóbr drugiej oosby, będącego źródłem kradzieży i oszustwa, zakazanych przez VII przykazanie.
„Pożądliwość oczu” prowadzi do przemocy i niesprawiedliwości zakazanych przez V i VII przykazanie. Zachłanność ma swe źródło, podobnie jak nierząd, w bałwochwalstwie zakazanym w trzech pierwszych przykazaniach. X przykazanie zwraca uwagę na intencje serca, wraz z IX streszcza wszystkie przykazania.

Pożądanie zmysłowe skłania nas do pragnienia rzeczy przyjemnych, których nie posiadamy, co samo w sobie nie jest złe. Często wszak nie zachowują rozumnej miary, skłaniając nas do niesłusznego pożądania czegoś, co jest własnością drugiej osoby lub jej się należy.

X przykazanie zakazuje chciwości i pragnienia przywłaszczenia sobie bez umiaru dóbr ziemskich; zabrania nieumiarkowanej zachłanności, zrodzonej z pozbawionej miary żądzy bogactw i ich potęgi. Pragnienie posiadania dóbr bliźniego jest często tak wielkie, iż nigdy się nie nasyci. Nie jest wykroczeniem pragnienie otrzymania rzeczy należących do bliźniego, jeśli jest to możliwe w sposób sprawiedliwy, ale należy pamiętać o usunięciu zazdrości i zawiści z serca. To przez zawiść diabła, śmierć weszła na świat. Zazdrość jest wadą główną, może doprowadzić do najgorszych występków. Oznacza ona smutek doznawany z powodu dobra drugiej osoby i nadmierne pragnienie przywłaszczenia go sobie. Zazdrość często pochodzi z pychy i jest grzechem śmiertelnym, gdy życzy bliźniemu poważnego zła.
Bóg obietnic zawsze upominał człowieka, by strzegł się tego, co już w raju wydawało się, że jest „dobre do jedzenia, rozkoszą dla oczu, nadaje się do zdobycia wiedzy”. Niewspółmierność chęci i działania wskazuje na konflikt między prawem Bożym jest prawem rozumu i prawem grzechu prowadzącym do zniewolenia.

Wszyscy chrześciajnie powinni starać się należycie kierować swymi uczuciami, by korzysatnie z rzeczy ziemskich i przywiązanie do bogactw i dóbr doczesnych, wbrew duchowi ewangelicznego ubóstwa, nie przeszkodziło im w osiągnięciu doskonałej miłości. Pragnienie prawdziwego szczęścia wyzwala człowieka od nadmiernego przywiązania do dóbr tego świata i znajduje swe spełnienie w widzeniu i szczęściu Boga.

Aby posiadać i kontemplować Boga, chrześcijanie powinni umartwiać swe pożądania i za pomocą łaski Bożej odnosić zwycięstwa nad pokusami używania i panowania, nieodzownymi do zbawienia wiecznego.

+ posts

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *