Stowarzyszenie “Republika Polonia” protestuje
przeciwko szykanowaniu szkolnictwa polskiego na Litwie
W dniu 28 marca 2022, Stowarzyszenie “Republika Polonia” skierowało apel do władz Litwy o uwzględnienie głosów społeczności polskiej w procesie reorganizacji szkolnictwa polskiego w rejonie trockim. Poniżej publikujemy treść apelu skierowanego do władz Litwy w tej sprawie:
Prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nausėda
Premier Republiki Litewskiej Ingrida Šimonytė
Mer Rejonu Trockiego Andrius Šatevičius
Do wiadomości:
– Jan Dziedziczak, Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds Polonii i Polaków za Granicą.
– Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu
– Szkoła Podstawowa im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach
W sprawie: Polskie Szkolnictwo w Rejonie Trockim na Litwie
Szanowni Państwo,
Stowarzyszenie „Republika Polonia” zrzeszające osoby polskiego pochodzenia zamieszkałe na całym świecie z niepokojem obserwuje działania władz samorządowych rejonu trockiego wobec dwóch polskich szkół – Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połkniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach.
W ostatnim czasie obserwujemy w mediach nasilające się protesty i apele polskiej społeczności w Połkniu i Starych Trokach przeciw niebezpiecznym działaniom władz rejonu trockiego w stosunku do polskich szkół w tym rejonie. W ramach ogólnokrajowego projektu „Szkół Tysiąclecia” władze rejonu trockiego zamierzają dokonać reorganizacji dwóch polskojęzycznych szkół – Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połkniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. Te placówki mają być przekształcone w filie innych szkół, czyli zdegradowane do niższego poziomu. Społeczności obu szkół aktywnie temu się przeciwstawiają.
Przedstawiciele wspólnoty polskiej kilkakrotnie pikietowali przed budynkami samorządowymi, rządowymi oraz Ambasadą RP, wyrażając swój stanowczy sprzeciw wobec działań władz rejonu trockiego, mających na celu zniszczenie polskich szkół. W środę, 30 marca 2022 roku przy gmachu Rządu Republiki Litewskiej o godzinie 15.00 odbędzie się wiec protestu Polaków Wileńszczyzny w obronie polskiego Gimnazjum w Połkniu i polskiej Szkoły Podstawowej w Starych Trokach.
Trudno pojąć dlaczego władze samorządowe nie chcą wsłuchać się w argumenty swoich mieszkańców, tym bardziej, że w mediach kreuje się obraz przyjaźni między Polską i Litwą. Nie może być mowy o przyjaźni między stronami, jeżeli strona litewska prześladuje dzieci swojej polskiej mniejszości narodowej. Należy dołożyć wszelkich starań, aby zachować język i kulturę rdzennej ludności polskiej w rejonie trockim. Jest to fundamentalne prawo człowieka.
Wyrażamy zdecydowany sprzeciw wobec planów reorganizacji dwóch polskojęzycznych szkół w rejonie trockim – Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. Plany te zagrażają strategicznemu partnerstwu Polski i Litwy w wyjątkowo trudnym i niebezpiecznym czasie dla całego regionu.
Zwracamy się z apelem o wsłuchanie się w głos swoich obywateli, mniejszości polskiej na Litwie. Należyte spełnienie ich uzasadnionych postulatów jest kluczowe dla zapewnienia dobrosąsiedzkich stosunków między Polakami a Litwinami.
Z poważaniem,
Maria Szonert Binienda, Prezes
Stowarzyszenie “Republika Polonia”
*****
Niestety apel ten jak również apele innych organizacji polskich i polonijnych nie został uwzględniony. 2 maja 2022 roku otrzymaliśmy odpowiedz w tej sprawie od władz rejonu trockiego w języku litewskim. Poniżej publikujemy tłumaczenie tej korespondencji na język polski:
Uprzejmie informujemy, że Rada samorządu Rejonu Trockiego z dn. 31 marca br. decyzją nr S1E–68 w sprawie zatwierdzenia planu reorganizacji sieci szkół ogólnokształcących rejonu trockiego w latach 2022–2026, zatwierdzonego przez szkoły ogólnokształcące rejonu trockiego stwierdziła:
Plan Generalny Przekształceń Sieci Szkół na lata 2022-2026 (zwany dalej Planem) zapewnia, że:
- W roku 2022 od 1 września Gimnazjum Longina Komołowskiego w Połkniu jest reorganizowane przez połączenie z Gimnazjum Henryka Sienkiewicza w Ledwarowie. Szkoła będzie realizowała programy wychowania przedszkolnego, przedszkolnego, podstawowego i podstawowego (1-8 i I-II gimnazjum).
- Uczniowie w gimnazjum (klasy III – IV gimnazjum) będą przewiezieni do Gimnazjum Henryka Sienkiewicza w Ledwarowie.
- Stara szkoła w Starych Trokach im. Andrzeja Stelmachowskiego zostaje zreorganizowana przez połączenie, jako Oddział Progimnazjum Gimnazjum w Trokach. Oddział ten będzie prowadzić przedszkole, program wychowania przedszkolnego, podstawowego i podstawowego Część I (klasy 1-8). Uczniowie w ramach programu nauczania podstawowego Część II (klasy 9–10) są przewożeni i/lub podróżują do Gimnazjum w Trok.
- Należy pamiętać, że optymalizacja sieci szkolnej zmienia ramy prawne ww. statusu tych instytucji. Prawa dzieci do nauki w językach mniejszości narodowych nie są ograniczone dla mniejszości narodowych, a wszelkie warunki do ich edukacji i szkolenia są tworzone w normalnych warunkach na terenie istniejących szkół. Wdrażając Plan Reorganizacji Szkół, uczniowie tych instytucji edukacyjnych będą mieli prawo do edukacja w podziale na przedszkolne, przedszkolne, podstawowe, podstawowe i średnie programy nauczania w polskim języku wykładowym.
Przedstawiciele środowisk polskich z rejonu trockiego w taki sposób odnieśli się do powyższej odpowiedzi:
Zapewnienie, że łaskawie pozwala się na naukę w języku polskim od pierwszej po maturalną klasę jest nieuczciwe. Otóż połączenie Gimnazjum Longina Komołowskiego w Połkniu z Gimnazjum Henryka Sienkiewicza w Ledwarowie to jest nonsens z praktycznego punktu widzenia. Administracja Gimnazjum w Połukniu zbadała, że podróż w jedną stronę zajmie dziecku do 1,5 godziny. To jest tylko w jedną stronę. Zatem w obie strony trzy godzinny dziennie dziecko spędzi w podróży. Nie ma więc mowy na czas na pozalekcyjne zajęcia, ani na szkołę muzyczną, ani na szkołę sportową, po prostu na nic. Jest to oczywiste dla wszystkich i zatwierdzenie tego planu jest wyrazem zlej woli władz rejonu trockiego.
W Starych Trokach jest rzekomo lepsza sytuacja, gdyż mają zostać filą. Tym niemniej są to wszystkie działania mające na celu zniechęcić uczniów i rodziców do oddawania dzieci do szkół z polskim językiem nauczania. Oczywiście w miejscowościach tych szkoły z litewskim językiem nauczania pozostają nienaruszone.
*****
W dniu 23 maja 2022 roku Stowarzyszenie “Republika Polonia” otrzymało odpowiedz w języku angielskim z Kancelarii Rządu Republiki Litewskiej. Odpowiedz ta również nie uwzględnia apelu w obronie społeczności polskiej na Litwie w sprawie niekorzystnej reorganizacji szkolnictwa w rejonie trockim, zasłaniając się biurokratycznymi argumentami. Poniżej załączamy pełną odpowiedz władz Litwy w sprawie reorganizacji szkolnictwa polskiego w rejonie trockim.
