Polonia Amerykańska doczekała się korzystnych zmian w prawie emerytalnym USA!
5 stycznia 2025 roku Prezydent Joe Biden podpisał historyczną nowelizację ustawy emerytalnej, która eliminuje rażąco niesprawiedliwe potracenia emerytur „social security” osobom, które wypracowały emerytury również w innych systemach emerytalnych, w tym wielu Polakom pobierającym polską i amerykańską emeryturę.
Po wielu latach zmagań i niepowodzeń w walce o wyeliminowanie klauzuli zwanej Windfall Elimination Provision (WEP), czyli „eliminacja nadmiernych świadczeń emerytalnych” i Government Pension Offset (GPO), w końcu, w ostatniej chwili, udało się w tym roku z wielkim trudem przeforsować przez Kongres USA zmiany ustawowe eliminujące niesprawiedliwe potrącenia emerytalne.
A było to tak:
Amerykańska ustawa o zabezpieczeniu społecznym The Social Security Act z 14 sierpnia 1935 roku H.R. 7260, czyli Ustawa o Zabezpieczeniach Społecznych z 14 sierpnia 1935 r., to podstawa prawna naliczania zabezpieczenia emerytalnego w USA. Zawiera ona 1105 artykułów w 11 tytułach.
Niekorzystna nowelizacja tej ustawy wprowadzająca krzywdzącą klauzulę WEP/GPO miała miejsce w roku 1983 (Public Law 98-21). Nowelizacja ta miała na celu zabezpieczenie wypłacalności systemu emerytalnego Social Security na przyszłość.
Podpisując tę nowelizację ustawy o zabezpieczeniu społecznym Prezydent Reagan powiedział: „Każdy musi poświęcić trochę by wszyscy byli zabezpieczeni.” Nowelizacja została przyjęta głosami zarówno partii rządzącej jak i opozycji, demonstrując w ten sposób szerokie poparcie dla konieczności wzmocnienia państwowego systemu zabezpieczeń społecznych. Prezydent Reagan nazwał wówczas tę nowelizację „pomnikiem dla ducha empatii i jedności”.
Na podstawie klauzuli WEP/GPO, znacząco obniżono świadczenia emerytalne nauczycielom, policjantom, strażakom oraz wielu innym grupom zawodowym, które wypracowywały emerytury poza systemem Social Security. Wśród poszkodowanych była też liczna grupa Polaków, którzy wypracowali emerytury zarówno w Polsce jak i w USA.
Za sprawą WEP/GPO wszyscy, którzy wypracowali świadczenia emerytalne w innym systemie emerytalnym niż Social Security, mieli obniżone świadczenie emerytalne w systemie Social Security nawet do 50%.
Umowa Polsko-Amerykańska z 2008 roku
Polacy mieli obniżane świadczenia emerytalne w wyniku umowy bilateralnej o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki podpisanej w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r. (Dz.U. z 2009 r. Nr 46, poz. 374) oraz porozumienia administracyjnego w sprawie stosowania umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisanej w Warszawie dnia 2 kwietnia 2008 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 46, poz.376), które gwarantowały dostęp do informacji o osobach pobierających polskie emerytury.
Polonia Amerykańska podejmowała wielkie wysiłki, aby skłonić rządy w Warszawie do renegocjacji tej fatalnej w skutkach dla Polonii umowy, jednak bez skutku. Kolejne rządy w Warszawie nie czuły się na siłach naprawić tej żenującej sytuacji drogą dyplomatyczną ze swoim najważniejszym sojusznikiem…
Konsekwencje dla Polonii amerykańskiej były dewastujące. Przykładowo osoba J. wypracowała w Polsce emeryturę w wysokości 1650 zł., a w USA wypracowała pełną emeryturę w wysokości $900. Ponieważ w ramach porozumienia Warszawa zarejestrowała tę polską emeryturę amerykański urząd emerytalny SSA obniżył jej emeryturę amerykańską o $380 do $520. Czyli zamiast otrzymywać $900 otrzymała $520 amerykańskiej emerytury. W efekcie tak znaczącej obniżki przy tak niskim uposażeniu osoba ta znalazła się na stare lata w sytuacji materialnej poniżej granicy ubóstwa.
W środowisku Polonii amerykańskiej osobami najbardziej poszkodowanymi redukcją WEP byli przedstawiciele emigracji stanu wojennego, osoby, które w młodym wieku były zmuszone przez reżim W. Jaruzelskiego opuścić kraj, najczęściej działacze ruchu Solidarność. Zmagali się oni na emigracji z wieloma trudnościami a ich warunki bytowe były wyjątkowo trudne.
Tak więc WEP/GPO uderzały w najuboższe grupy społeczne sprowadzając miliony osób starszych w USA do życia w warunkach ubóstwa. Dlatego też zamiast się stać symbolem empatii, jak twierdzili jego autorzy, WEP/GPO stały się symbolem niesprawiedliwości społecznej gwałcącym podstawowe prawa człowieka do godnego życia.
Nieudane próby eliminacji WEP/GPO w USA
Społeczeństwo amerykańskie wielokrotnie podejmowało próby eliminacji klauzul WEP/GPO, uznając je za niesprawiedliwe i szkodliwe społecznie. Postulowano w zamian zwiększyć pułap składek od osób więcej zarabiających.
Poważną próbą eliminacji klauzul WEP/GPO była ustawa zatytułowana „Social Security Fairness Act of 2021” – H.R. 82, (ustawa o sprawiedliwym zabezpieczeniu społecznym z 2021 roku), która w kadencji Kongresu 2021-2022 zdobyła w Izbie Reprezentantów zdecydowaną większość bo aż 301 sponsorów.
Ustawa ta uchylała przepisy WEP/GPO zmniejszające świadczenia z Ubezpieczeń Społecznych dla osób otrzymujących inne świadczenia, takie jak emerytura od władz federalnych, stanowych, lokalnych lub związków zawodowych oraz dla osób, które otrzymywały emeryturę lub rentę od pracodawcy, który nie potrącał podatków na ubezpieczenie społeczne. Analogicznie w Senacie USA wprowadzono ustawę S.1302 – w sprawie zapewnienia sprawiedliwości w systemie zabezpieczeń społecznych. Jej główny sponsor, demokratyczny senator ze stanu Ohio Sherrod Brown stwierdził wówczas, że projekt ten ma tylko 4% szansy by zostać przyjęty…
Miał rację. W efekcie ustawa ta nie została w ogóle poddana pod głosowanie w Izbie Reprezentantów i nie została uchwalona w czasie kadencji 117 Kongresu USA mimo, że teoretycznie zdobyła poparcie większości w obu izbach Kongresu.
Konferencja nt. WEP Koalicji Polonii Amerykańskiej w 2022 roku
W roku 2022 Koalicja Polonii Amerykańskiej zorganizowała w Warszawie przy współpracy z Collegium Intermarium specjalną konferencję poświęconą problemowi WEP/GPO. Wzięli w niej udział przedstawiciele KPRM, MSZ, Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, ZUS, przedstawiciele Sejmu oraz Polonii Amerykańskiej. Na podstawie wystąpień przedstawicieli polskiego rządu nasuwał się wniosek, że problem ten należy próbować rozwiązać poprzez naciski zarówno na stronę polską jak i amerykańską.
Na tej konferencji Polonia Amerykańska wezwała władze polskie i amerykańskie do przełamania bezsilności biurokratycznych systemów w sprawie drastycznej i niesprawiedliwej redukcji emerytur, która głęboko krzywdzi polską emigrację stanu wojennego oraz miliony najuboższych Amerykanów. Należy mieć nadzieję, że w wyniku tej konferencji władze polskie zasygnalizowały przedstwiony im problem swym amerykańskim partnerom drogą dyplomatyczną.
Polonia Amerykańska doczekała się korzystnych zmian w prawie emerytalnym USA!
Na podstawie doświadczeń wynikających z niepowodzenia przeforsowania ustawy o sprawiedliwym zabezpieczeniu społecznym z 2021 roku w 117 Kongresie USA, amerykańskie środowiska pokrzywdzone potrąceniami WEP/GPO zjednoczyły się jeszcze bardziej i energicznie przystąpiły do działania od samego początku 118 kadencji Kongresu USA.
We wrześniu 2023 ponownie wprowadzono projekt ustawy Social Security Fairness Act of 2023 (118th Congress) eliminujący WEP/GPO w Izbie Reprezentantów i w krótkim czasie uzyskano wymaganą liczbę sponsorów tej ustawy. Niestety, podobnie jak w poprzedniej kadencji, projekt tej ustawy nie był dalej procedowany. Trzeba więc było użyć specjalnej procedury wymuszającej poddanie tego projektu pod głosowanie. Udało się to dopiero 12 listopada 2024 roku, kiedy to Izba Reprezentantów głosami 327 za i 75 przeciw przy wymaganej większości 2/3 głosów przyjęła Social Security Fairness Act of 2023.
Dopiero wtedy ustawa ta została przekazana do Senatu, który w ostatniej chwili przed przerwą świąteczną, po wielu próbach jej zablokowania, przyjął ustawę Social Security Fairness Act of 2023 w nocy z 20 na 21 grudnia 2024 roku głosami 76 za i 20 przeciw, przy wymaganym minimum 60 głosów. 27 grudnia 2024 roku ustawa ta została przesłana do Białego Domu a 5 stycznia 2025 roku Prezydent Joe Biden uroczyście złożył pod nią podpis. W ten sposób klauzula WEP/GPO, która miała być pomnikiem dla ducha empatii i jedności a stała się symbolem niesprawiedliwości społecznej przeszła do historii. Ponad trzy miliony osób dotkniętych niesprawiedliwymi potrąceniami od tego roku będzie otrzymywać godną emeryturę zgodnie z ich wkładem do systemu zabezpieczeń społecznych.
National Task Force to Repeal WEP & GPO
Batalię legislacyjną w Kongresie USA prowadziła specjalna grupa wolontariuszy National Task Force to Repeal WEP i GPO pod przewodnictwem Bette Marafino, Prezydenta Connecticut Alliance for Retired Americans. Polonia w tej grupie miała silną reprezentację. Dr. Gene Sokolowski z Waszyngtonu, reprezentujący PASI i współpracujący z oddziałami KPA z Long Island, Newy Jersey i Missouri, pracował z tym zespołem przez ponad 3 lata. W Izbie Reprezentantów kongresmeni Garrett Graves (R-LA) i Abigail Spanberger (D-VA) przewodzili pracom and tą ustawa w trakcie 118 kadencji Kongresu USA. W Senacie Sherrod Brown (D-OH) i Susan Collins (R-ME) sponsorowali S 597, odpowiednik HR 82. Senatorowie Brown i Collins, razem z liderem większości (Majority Leader) Chuck Schumerem, doprowadzili do przyjęcia Social Security Fairness Act of 2023 w Senacie USA.
Moninger-Elia, przedstawicielka Task Force, przypisuje ten sukces utworzeniu koalicji wielu pracowników sektora publicznego, koalicji, która przekroczyła granice polityczne i ideologiczne i miała silne poparcie w całym kraju, co pozwoliło wywierać presję na ustawodawców ze wszystkich stron, aby poparli uchylenie niesprawiedliwych przepisów.
„Uważam, że pracując nad tym projektem przez tyle lat, pomogło nam wyrwać ludzi z ich silosów. Wcześniej wszyscy pracowaliśmy nad tym projektem w naszych własnych małych silosach” — powiedziała Moninger-Elia. „[Betty Marafino, prezes Connecticut Alliance for Retired Americans] pomogła nam wyjść z tych silosów i pracować razem. Zaczęliśmy robić to, co nazywaliśmy spotkaniami Hollywood Squares na Zoomie, gdzie się widywaliśmy, więc w ten sposób poznawaliśmy się i planowaliśmy strategię”.
Co teraz?
Po tym istotnym sukcesie legislacyjnym należy zadać pytanie jak możemy się upewnić, że otrzymamy nasze pieniądze? Kiedy to nastąpi i jak?
Osoby, które już otrzymują świadczenia z Ubezpieczeń Społecznych obniżone z powodu WEP, muszą teraz czekać. Administracja Social Security ma wszystkie Twoje dane i po podjęciu decyzji o dalszym postępowaniu skontaktuje się z Tobą.
Urząd Ubezpieczeń Społecznych Social Security mając Twoje dane powinien poinformować Cię o zmianie Twojego statusu i zmianie przyznanej kwoty w miarę procesu wdrażania nowych przepisów.
Niestety ponowne przeliczenie świadczeń z Ubezpieczeń Społecznych będzie złożonym procesem, a komunikacja z Administracją Ubezpieczeń Społecznych przez telefon prawdopodobnie będzie zniechęcającym i bezowocnym procesem. Musimy więc czekać!
Oto dwa wyjątki:
Skontaktuj się z Ubezpieczeniami Społecznymi – Social Security Administration – na stronie www.ssa.gov jeśli:
- wiesz, że Ubezpieczenia Społeczne nie mają Twojego aktualnego adresu ani stanu cywilnego.
- nigdy nie ubiegałeś się o świadczenia i jesteś kwalifikującym się małżonkiem, rozwiedzionym małżonkiem lub wdową/wdowcem po beneficjencie Ubezpieczeń Społecznych. Musisz teraz złożyć wniosek o świadczenia dla małżonka lub osoby pozostającej przy życiu, aby upewnić się, że Administracja Ubezpieczeń Społecznych wie, że możesz być nowo uprawniony. Wszystkie te świadczenia są wypłacane na podstawie akt małżonka, które mogą nie być powiązane z Twoimi aktami w aktach Social Security.
Świadczenia emerytalne dla małżonków!
Sprawdź również sytuację innych emerytów, którzy mogą nie być świadomi, że mają prawo otrzymywać świadczenia małżeńskie lub świadczenia dla osób pozostających przy życiu. Administracja Social Security zdaje sobie sprawę, że są tysiące starszych emerytów, których poprzednie małżeństwa kwalifikują do świadczeń emerytalnych, ale którzy nie złożyli o nie wniosku.
Niektórzy nigdy nie złożyli wniosku, ponieważ uważali, że nic nie dostaną. Inni nie wiedzieli o programie. Seniorzy, którzy płacili składki Social Security przed uzyskaniem obywatelstwa, również mogą się kwalifikować!
Maria Szonert Binienda, Esq.
