Jeden naród – wspólnota wszystkich Polaków
Zdzisław Malczewski SChr
Echa VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy. W dniach 29 czerwca – 2 lipca 2023 r. odbył się w Warszawie VI Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, zorganizowany przez Radę Polonii Świata i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. To ważne wydarzenie dla Polonii świata odbywało się pod patronatem p. Andrzeja Dudy Prezydenta Polski. Zjazd był dobrą okazją do przeprowadzenie bilansu tego, co udało się zrobić w ciągu minionych lat w środowiskach polonijny w różny krajach naszego zamieszkania. W tegorocznym VI Zjeździe Polonii uczestniczyło 350 delegatów z 44 krajów, a także 50 osób z Polski. Niestety przedstawiciele Polaków z Rosji i Białorusi ze względu na bezpieczeństwo nie uczestniczyli w tym ubogacającym, integracyjnym spotykaniu Polonii świata.
Wśród uczestników VI Zjazdu byli także duszpasterze polonijni z: Anglii, Brazylii, Kazachstanu, Rumunii, a także Polski z Delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. duszpasterstwa emigracji polskiej JE Biskupem Piotrem Turzyńskim na czele. Chciałbym tutaj zaznaczyć, że w VI Zjeździe Polonii i Polaków z Zagranicy uczestniczyło dwóch chrystusowców: ks. Leszek Kryża – dyrektor Zespołu KEP ds. pomocy Kościołowi na Wschodzie, oraz niżej podpisany!
Zjazd rozpoczął się uroczystą Mszą św. koncelebrowaną pod przewodnictwem J. Em. Kard. Kazimierza Nycza. Po zakończeniu celebracji Eucharystii udaliśmy się do Sejmu RP, gdzie odbywała się oficjalna część Zjazdu. Spotkaniu przewodniczyła p. marszałek Małgorzata Gosiewska, która powitała zebranych Polonusów oraz odczytała list marszałek Sejmu p. Elżbiety Witek. Następnie odbywał się cykl wystąpień począwszy od p. sekretarza stanu Jana Dziedziczaka odpowiedzialnego w Kancelarii Przewodniczącego Rady Ministrów, przewodniczących komisji ds. kontaktów z Polonią tak Sejmu, jak i Senatu. Słowo do zebranych w Sejmie skierował JE Biskup Piotr Turzyński, który w swoim przemówieniu podkreślił, że z Polski rozeszły się na świat dwa ważne i charakterystyczne słowa wymieniane w różnych językach: „miłosierdzie” oraz „solidarność”! Następnie przemawiali przedstawicieli Polonii z różnych krajów. Historyczny i aktualny rys Polonii brazylijskiej zarysował w swoim wystąpieniu rektor Polskiej Misji Katolickiej, któremu zebrani Polonusi przerywali przemówienie gromkimi oklaskami! Po przerwie obiadowej, uczestnicy Zjazdu zostali przewiezieni autobusami do siedziby zespołu „Mazowsze”, gdzie mieli możliwość zachwycania się pięknymi strojami i tańcami regionalnymi, jakie zaprezentował słynny zespół polskiego folkloru znany nie tylko w kraju, ale także w wielu krajach i środowiskach polonijnych w świecie.
Następnego dnia po śniadaniu spożytym w hotelu zostaliśmy przewiezieni autokarami do Kancelarii Przewodniczącego Rady Ministrów. Rolę gospodarza pełnił minister Jan Dziedziczak. Ze względu na odbywające się w tym samym czasie zebranie przedstawicieli państw członkowskich Unii Europejskiej p. Premier Mateusz Mazowiecki nie mógł się spotkać z uczestnikami Zjazdu Polonii, jak było uprzednio zaplanowane. W Sali KPRM mieliśmy możliwość wysłuchania informacji kilku przedstawicieli rządu! Następnie p. minister Jan Dziedziczak dokonał wręczenia w imieniu p. premiera Mateusza Morawieckiego Odznaki Honorowej za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą. Odznakę wraz z dyplomem otrzymały tak organizacje polonijne, jak też osoby fizyczne reprezentujące wspólnoty polonijne w krajach ich zamieszkania i aktywności na rzecz zachowania naszych wartości narodowych. Wśród organizacji znalazła się Polska Misja Katolicka w Brazylii. Dyplom wraz z Odznaką Honorową odebrał rektor PMK. Tak się składa, że w obecnym roku obchodzimy 70-lecie istnienia i działalności PMK w Brazylii! To odznaczenie pragnę dzielić z duszpasterzami, siostrami zakonnymi zaangażowanymi na przestrzeni tych lat na rzecz podtrzymywania wiary katolickiej, jak też kultury i tradycji polskich wśród następujących po sobie pokoleń emigracyjnych! Zasługa polskich księży i sióstr zakonnych w różnorodnej posłudze Polonii brazylijskiej jest do nieprzecenienia! Nota bene w wydanej już przed 22 laty książce „W trosce nie tylko o rodaków. Polscy misjonarze w Brazylii”, Kurytyba 2001, a wydanej w dwu językach, postarałem się o naszkicowanie specyfiki naszej służby dla Polonii, jak też dla lokalnego Kościoła.
Po oficjalnym spotkaniu w KPRP delegacje poszczególnych organizacji udały się przed Pomnik Nieznanego Żołnierza, gdzie nastąpiło uroczyste złożenie wieńców z udziałem reprezentacji Wojska Polskiego. Następnie wszyscy udaliśmy się do Pałacu Prezydenta Polski na spotkanie z Głową Państwa Polskiego oraz I Damą naszej Ojczyzny!
Są momenty w życiu emigranta, których się nigdy nie zapomina! Tak było w ogrodach Pałacu Prezydenta Polski, gdzie Polonusi z 44 krajów świata mieli przywilej nie tylko wysłuchać przemówienia Pana Prezydenta i Pierwszej Damy RP! Była też chwila także na rozmowę z Panem Prezydentem i Jego Małżonką! Powiedziałem Panu Prezydentowi, że Jego wizyta oficjalna w Brazylii była by możliwością do podjęcia nowych kontaktów dyplomatycznych, ekonomicznych, a także spotkania z Polonia brazylijską! Otrzymałem interesującą odpowiedź Głowy Państwa, która staje się wyznaniem nie tylko dla mnie! Natomiast Pierwsza Dama wyraziła swoją wole odwiedzenia w przyszłym roku Brazylii i spotkania z naszą Polonią! Oczywiście, pod warunkiem, że byłaby ku temu specjalna okazja. Taką okazją mogłoby być drugie z kolei spotkanie młodzieży polonijnej z Ameryki Południowej. Pierwsze, historyczne spotkanie zorganizowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” miało miejsce przed pandemią w Kurytybie. Znalazłem w źródłach historycznych informacje, że w 1824 r. grupa polskich emigrantów z Prusakami przybyła do stanu Rio Grande do Sul i została osiedlona w dzisiejszym regionie São Leopoldo. Po powrocie do Porto Alegre zamierzam odwiedzić Muzeum Historii tego stanu, aby poszukać księgi z rejestrem pasażerów docierających do portów dzisiejszego stanu Rio Grande do Sul. Jeżeli w dalszym prowadzeniu kwerendy napotkam w rejestrach pasażerów przewijających się przez porty Brazylii potwierdzenie tego faktu, to będzie szczególna okazja, aby w 2024 r. uroczyście obchodzić 200-lecie przybycia osadników z ziem polskich będących pod zaborami do kraju, gdzie nasi emigranci znaleźli upragnioną wolność, ziemię… Zatem pojawia się kolejne wyzwanie dla nas Polonusów, abyśmy przygotowali również program wizyty Pierwszej Damy RP, o ile właściwe okoliczności będą nam służy do tego, aby z honorami, szacunkiem i radością podejmować Panią Prezydentową!!! W ogrodach Pałacu Prezydenta RP zostaliśmy podjęci obiadem i dzięki pięknej słonecznej pogodzie, mogliśmy na wolnym powietrzu nie tylko pokrzepiać nasze organizmy, ale także cieszyć się ze spotkań ze znanymi już Polonusami, czy też poznawaniem nowych…
Po sympatycznym, wzruszającym i radosnym spotkaniu z Panem Prezydentem i Jego Małżonką przeszliśmy do Domu Polonii im. Marszałka profesora Andrzeja Stelmachowskiego, gdzie mieści się siedziba Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Pan prezes Dariusz Piotr Bonisławski dokonał wręczenia nagrody im. Marszałka profesora Andrzeja Stelmachowskiego dla p. Adama Kwiatkowskiego ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej, a także kapłana posługującego od 13 lat rodakom w Kazachstanie. Z kolei prezes Światowej Rady Polonijnej wręczył p. ministrowi Janowi Dziedziczakowi specjalny medal, jako znak wdzięczności Polonii za różne wspierania jej starań w imieniu rządu w kontaktach z Polską. Z kolei odbył się koncert muzyczny i okazja do rodaków dłuższych rozmów przy stołach rozstawionych w ogrodach Domu Polonii, gdzie mogliśmy się delektować polską kuchnią!
W kolejnym dniu VI Zjazdu Polonii i Polaków za Granicą zostaliśmy przewiezieni do Domu Polskiego w Pułtusku, gdzie odbywała się dalsza część naszego rodaków spotkania. Obradowaliśmy w blokach tematycznych Zjazdu, a były nimi: Organizacje polskie za granicą, Kultura, oświata, duszpasterstwo – gwarantem polskiej tożsamości, Młodzież polonijna – zaangażowanie i patriotyzm, Sport, turystyka, przedsiębiorczość.
Z kolei realizowany był Sejm polonijny, czyli sesja podsumowująca „Jeden naród – wspólnota wszystkich Polaków”. Przygotowywaliśmy wspólnie rezolucje kończącego się VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy!
Pod koniec dnia odbył się piknik mający na celu nie tylko konsumpcję przygotowanych posiłków, ale równocześnie promowanie spotkania integracyjnego przybyłych Polaków i Polonusów z różnych regionów świata.
Ukoronowaniem ostatniego dnia VI Zjazdu była niedzielna (2 lipca 2023 r.) Msza św. koncelebrowana, której przewodniczył ks. Tadeusz Aleksandrowicz proboszcz świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Nie można pominąć wyrażonej pamięci, szacunku i modlitwy w Panteonie Wielkich Polaków w podziemiach świątyni, gdzie były składane wieńce na grobach spoczywających tam zasłużonych rodakach.
Ukoronowaniem i zarazem zamknięciem VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy był wspólny obiad w przygotowanym na tę okoliczność ustanowionym namiocie w pobliżu świątyni Opatrzności Bożej. Rozmowy, pożegnania, wyrażanie pragnienia podtrzymywania więzi ze spotkanymi Rodakami, ale także naszą wspólną Ojczyzną – która nas łączy jako wspólny zjednoczony Naród, w którym nikt nie powinien się czuć wyłączonym ze wspólnoty i pogłębiania naszej tożsamości polskiej, która będzie wzmacniała naszą więź i zatroskanie o przyszłość naszej społeczności polskiej, której 1/3 żyje poza granicami kraju!
Jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu Polonii jest Zjazd, odbywający się co pięć lat! Mimo różnicy mentalności, języka używanego na co dzień, różnych zawodów, stanowisk zajmowanych w krajach zamieszkania, w trakcie trwania Zjazdu czuliśmy prawdziwą, szczerą i serdeczną więź jedności i świadomość, że należymy do tej samej wspólnoty narodowej! Do tego klimatu jedności i zatroskania o Ojczyznę i podtrzymywanie naszej tożsamości polskiej z pewnością dołożył się Jarosław Narkiewicz prezes Światowej Rady Polonii, który ze swoim charakterystycznym uśmiechem, śpiewnym litewskim akcentem potrafił trafiać do naszych serca! Nie mogę pominąć zatroskanego, zabieganego prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusza Bonisławskiego i Jego współpracowników, którzy troszczyli się o nasze dobre samopoczucie podczas naszego VI Zjazdu Polonii!
Spotkanie Polonusów na VI Zjeździe był konkretnym dowodem na to, że wśród Polonii świata jest pragnienie nie tylko by wyrażać łączność z naszą Ojczyzną, ale także podczas rozmów w kuluarach było wiele możliwości do nawiązania ściślejszych więzów z przedstawicielami Polonii z innych krajów, jak też pogłębienia jedności z tymi, których już się spotykało w niedalekiej przeszłości. Oby się pogłębiała jeszcze większa więź Polonii z Macierzą!!!
Poniżej zamieszczam rezolucje uczestników VI Zjazdu, jakie wypracowaliśmy podczas prac w pałacu należącym do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Pułtusku.
REZOLUCJE VI ŚWIATOWEGO ZJAZDU POLONII I POLAKÓW Z ZAGRANICY
(Pułtusk, 1 lipca 2023)
1) Postulujemy, aby 20 milionów Polaków mieszkających poza granicami Polski, czyli 1/3 polskiego Narodu, znalazło właściwe miejsce w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2) Postulujemy również, aby Kodeks wyborczy dawał nam szansę na pełnoprawny udział w wyborach do władz Rzeczypospolitej Polskiej
3) W szczególności postulujemy:
– Przywrócenia wyborów korespondencyjnych za granicą, jako formuły najważniejszej dla Polonii, która korzystała dotychczas z tej możliwości w ponad 95%.
– Stworzenia w Polsce specjalnego okręgu wyborczego dla Polonii i Polaków zza granicy, w którym moglibyśmy wybierać przedstawicieli różnych partii politycznych nas reprezentujących.
4) Apelujemy, aby wszelkie decyzje dotyczące Polonii i Polaków za granicą zapadały ponad wszelkimi podziałami.
5) Przyszłością Polonii jest młodzież, toteż apelujemy do Rady Polonii Świata, aby wspólnie ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” i polskimi władzami w przyszłym roku zorganizować Światowy Zjazd Młodzieży Polonijnej. Apelujemy do organizacji polonijnych na całym świecie oraz organizacji i instytucji w Polsce o udzielenie tej inicjatywie wszelkiego wsparcia.
6) Apelujemy jednocześnie o zwiększenie środków przeznaczanych na przyjazdy dzieci i młodzieży polonijnej do Polski.
7) Podczas II wojny światowej Polska i naród Polski były ofiarami hitlerowskich Niemiec. Uczestnicy Zjazdu pragną wyrazić ubolewanie z racji braku do tej pory rozwiązań w sprawie poniesionych wtedy strat. Jest najwyższy czas, aby sprawiedliwość w tym zakresie została osiągnięta.
